Rijwielbelastingplaatjes

Metalen plaatjes die de berijder van een rijwiel bij zich moest dragen om te bewijzen dat de verschuldigde belasting betaald was.

Het “Rijwielbelastingplaatje” mag niet verward worden met het “Balhoofdhuisplaatje”. Ook vaak op de fiets aanwezig als aanduiding van het merk (deze balhoofdplaatjes worden ook overigens veel verzameld).

 

Een overheid heeft altijd veel geld nodig. Belastingen op zeer veel “vreemde” zaken zijn er geweest (o.a. zout, zeep, turf, tabakspijpen speelkaarten, dobbelstenen, deuren, vensters, biljarten).

De rijwielbelasting is in 1897 ingevoerd. Stopte in 1919 en opnieuw ingevoerd in 1924.  Vanaf 1892 waren er al lokale rijwielbelastingen en in 1896 een provinciale belasting. Deze waren gekoppeld aan de personele belasting (huurwaarde huis, aantal deuren en vensters, schoorsteen, inboedel, dienstboden). Men droeg geen bewijs van betaling.

 

De in 1924 ingevoerde belasting gold voor het rijwiel en niet voor de houder. Het bewijs van betaling, het “rijwielbelastingplaatje” diende aan het rijwiel vast te zitten.  Dit is later afgeschaft. Plaatjes werden vaak van de rijwielen gestolen. Het mocht nu ook zichtbaar op de linkerborst meegevoerd worden.

 

Op 1 mei 1941 is de rijwielbelasting door de bezetter beëindigd.  

 

Na de oorlog is de rijwielbelasting niet meer ingevoerd. De opbrengst  woog toen niet meer op tegen de kosten van distributie en administratie.

 

De overheid zou het nu best wel weer willen invoeren. Administratief zijn de ca. 23 miljoen fietsen in Nederland echter nauwelijks te behappen. Handhaving zou niet kunnen. Maar het zit gewoon verstopt in de wegenbelasting die intussen elke autobezitter, wie heeft er geen fiets, zeer ruim betaalt.

  

Veel landen hebben rijwielbelasting geheven. Frankrijk was in 1893 het eerste land dat het invoerde. De Franse plaatjes werd later als voorbeeld voor de Nederlandse plaatjes gebruikt.

 

De plaatjes kregen elk jaar een andere vorm. Daardoor was ook vanaf enige afstand te herkennen of het juiste plaatje werd gevoerd.

 

De plaatjes zijn meestal in messing uitgevoerd. Dit is redelijk weerbestendig en edeler van het ijzer van het rijwiel. Wordt daardoor nauwelijks door de fiets aangetast.

In 1925 was het plaatje van aluminium. Onedeler metaal dan het ijzer van de fiets die het elektrolytisch “opvrat”.  Er zijn daardoor nauwelijks mooie plaatjes uit 1925 te vinden. In 1927 is rood messing en in 1939/1940 alpaca (nieuw zilver) gebruikt.

 

Alle plaatjes zijn bij de Rijksmunt in Utrecht gemaakt.

Het eerste plaatje (1924) naar Frans model. Bekende medailleurs ontwierpen de plaatjes. 1925 tot en met 1933/1934 zijn van de hand van Chr. van der Hoef. Zijn stijl, art-deco, is goed herkenbaar. 1934/1935 en 1935/1936 van W.C. Rozendaal en alle latere van J.C. Wienecke.

 

Er zijn drie typen plaatjes te onderscheiden.

  • Normaal
  • Gaatje in het midden (verstrekt aan werklozen)
  • Sterretje in het midden (buitenlands ambassadepersoneel).

 

Er zijn 17 verschillende plaatjes. Ze worden veel verzameld. Men ziet de 17, of een deel ervan, vaak gespijkerd, of met en klein messing bolkopschroefje vast gezet, op een eiken plank, 

 

Info: Wikipedia

Lit:.

Plaatje met een gaatje

Het Nederlands Rijwielbelastingmerk 1924 – 1941

C.G. de Jong. Leimuiden.

 

Prive-uitgave.

Dit boekje bij is de schrijver verkrijgbaar.

Restaureren.

 

Sommige plaatjes hierna zien er misschien niet zo florisant uit. Ze kunnen echter vrij eenvoudig gerestaureerd worden. 

 

Kreukels en vouwen kunnen met een houten hamer, zachtjes kloppend op een houten aambeeld, redelijk weggewerkt worden. Een (koper-)poetsbeurt doet de rest.

 

Succes!

Rijwielbelastingplaatje

1940-1941

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.590.477 st.

 

OR046                            verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1940-1941

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.590.477 st.

Bijz.: ingeslagen tekst

N. DUKKERS

HALTESTR. 4

ZANDVOORT

 

OR049              verkocht

06072022

Rijwielbelastingplaatje

1940-1941

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.590.477 st.

 

OR047                            € 2,50

Rijwielbelastingplaatje

1939-1940

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  nieuw zilver (alpaca)

Opl.: 3.353.023 st.

Bijz.: ingeslagen GEM. TECHN.

DIENST. ROTTERDAM. 4

Opm.: soldeer op KZ

 

OR043              verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1939-1940. Kosteloos

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  nieuw zilver (alpaca)

Opl.: 442.550 st.

 

OR044                 verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1940-1941

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.590.477 st.

 

OR045                            € 4,50

Rijwielbelastingplaatje 1939-1940

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  nieuw zilver (alpaca)

Opl.: 3.353.023 st.

 

OR048                           € 4,50

06072022

Rijwielbelastingplaatje

1939-1940

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  nieuw zilver (alpaca)

Opl.: 3.353.023 st.

Bijz.: ingekrast “10 MEI”

 

OR041              verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1939-1940

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  nieuw zilver (alpaca)

Opl.: 3.353.023 st.

Bijz.: ingeslagen letters RR

 

OR042            verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1938-1939

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.261.983 st.

 

OR037                   gereserveerd

15072022

Rijwielbelastingplaatje

1938-1939

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.261.983 st.

 

OR036                         € 4,50

15072022

Rijwielbelastingplaatje

1937-1938

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.312.171 st.

 

OR034                          € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1938-1939

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.261.983 st.

Bijz.: gekreukeld

 

OR039                         € 3,00

Rijwielbelastingplaatje

1938-1939

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.261.983 st.

 

OR038                         € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.108.466 st.

 

OR032                            € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.108.466 st.

 

OR033                            € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1937-1938

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.312.171 st.

 

OR035                          € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.108.466 st.

 

OR029                            € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.108.466 st.

Bijz.: met naam

 

OR030              verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937. Kosteloos

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 440.260 st.

Bijz.: bodemvondst

 

OR031                         verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1935-1936

 

Med.: W.C. Rozendaal

Mat.:  messing

Opl.: 3.061.402 st.

Bijz.: beetje oxyde

 

OR026                              € 4,00

Rijwielbelastingplaatje

1935-1936. Kosteloos

 

Med.: W.C. Rozendaal

Mat.:  messing

Opl.:  378.708 st.

Bijz.: bodemvondst

 

OR027                          € 3,00

Rijwielbelastingplaatje

1936-1937

 

Med.: J.C. Wienecke

Mat.:  messing

Opl.: 3.108.466 st.

 

OR028                            € 4,50

Rijwielbelastingplaatje

1934-1935

 

Med.: W.C. Rozendaal

Mat.:  messing

Opl.:  2.995.488 st.

 

OR053                             € 8,50

03082022

Rijwielbelastingplaatje

1934-1935

 

Med.: W.C. Rozendaal

Mat.:  messing

Opl.:  2.995.488 st.

Bijz.: met adres. Gaatje

 

OR024                     verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1935-1936

 

Med.: W.C. Rozendaal

Mat.:  messing

Opl.: 3.061.402 st.

 

OR025                      verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1932-1933

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.:  2.811.370 st.

 

OR052                              € 20,00

03082022

Rijwielbelastingplaatje

1933-1934

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.:  2.895.742 st.

 

OR021                  verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1933-1934

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.:  2.895.742 st.

 

OR022                             € 6,50

Rijwielbelastingplaatje

1929-1930

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.627.220 st.

 

OR017                       € 15,00

Rijwielbelastingplaatje

1929-1930

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.627.220 st.

 

OR050                             € 12,50

15072022

Rijwielbelastingplaatje

1931-1932

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.761.702 st.

 

OR051                        € 22,50

03082022

Rijwielbelastingplaatje 1926

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.198.485 st.

 

OR014                     verkocht

Rijwielbelastingplaatje

1929-1930

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.627.220 st.

 

OR015                              € 19,50

 

Rijwielbelastingplaatje

1929-1930

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.627.220 st.

 

OR016                              € 17,50

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

Opm.: hoekje uit, geoxideerd

 

OR011                          € 25,00

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

Opm.: haakjes ontbreken

 

OR012                          € 12,50

Rijwielbelastingplaatje 1926

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.198.485 st.

 

OR013                    verkocht

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

 

OR008                    verkocht

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

 

OR009              gereserveerd

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

Opm.: haakje los

 

OR010                    verkocht

Rijwielbelastingplaatje 1924

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  messing

Opl.: 2.627.220 st.

 

OR005                 verkocht

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

 

OR006                      verkocht

Rijwielbelastingplaatje 1925

 

Med.: C.J. van der Hoef

Mat.:  aluminium

Opl.: 2.160.612 st.

 

OR007              verkocht